3) การทำงานวิจัยเชิงทฤษฎีเพื่อสร้างความเข้มแข็งทางวิชาการให้กับการศึกษาสันติวิธี(nonviolence) อันที่จริง ไม่ว่าจะทำงานวิจัยเชิงนโยบายตรงๆหรือไม่ งานที่ข้าพเจ้าทำต่อเนื่องตลอดมาคือ การทำงานวิจัยเชิงทฤษฎีทั้งเพื่อเข้าใจปัญหาความรุนแรง และ สร้างความเข้มแข็งทางวิชาการให้กับการศึกษาสันติวิธี ขณะนี้การศึกษาวิจัยที่ค้างอยู่และจะมีส่วนหนึ่งเป็นงานที่ทำในโครงการเมธีวิจัย สกว. คือ งานวิจัยบุกเบิกศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างศาสนาอิสลามและสันติวิธี งานศึกษาวิจัยเชิงทฤษฎีที่ทำต่อเนื่องมาเกือบยี่สิบปีนี้ กำลังจะตีพิมพ์เป็นหนังสือชื่อ Nonviolence and the Islamic Imperatives โดย University Press of America ซี่งได้ลงนามในสัญญาจัดพิมพ์ไว้แล้ว ยังขาดการทำงานศึกษาวิจัยเพื่อปรับปรุงบทสำคัญอีกสองบทในหนังสือนี้ คือ บทแรกเป็นการสำรวจองค์ความรู้ในเรื่อง อิสลามกับสันติวิธี และ บทที่ศึกษาวิจัยปัญหาที่ชาวมุสลิมบางส่วนไม่เห็นด้วยกับแนวทางสันติวิธี งานเขียนทั้งสองชิ้นนี้น่าจะเสร็จลงในปีแรกของ โครงการเมธีวิจัย สกว. งานศึกษาวิจัยอีกส่วนหนึ่งที่จะทำในปีที่สามของโครงการเมธีวิจัย สกว.คือ งานศึกษาวิจัยเชิงทฤษฎีเรื่อง "รัฐกับสันติวิธี" อันเป็นหัวข้อวิจัยที่เข้าใจว่ายังไม่มีผู้ใดเคยทดลองทำมาก่อน เพราะปัญหาความขัดกันทางทฤษฎีระหว่าง มโนทัศน์ (concept) เรื่องรัฐและสันติวิธีนั้นเอง (โปรดพิจารณาปัญหานี้ใน Chaiwat Satha-Anand, " Teaching Nonviolence to the States," in Majid Tehranian (ed.) Asian Peace: Security and Governance in the Asia Pacific Region. (London and New York: I.B.Tauris Publishers, 1999)
